#Corona : meer capaciteit mogelijk dankzij mobiele zorgunits
Gebrek aan duidelijke, uniforme regelgeving is al langer een knelpunt
De snelle opgang van Covid-19 zet maatschappelijke grenzen op scherp. De capaciteit van ziekenhuizen staat dagelijks centraal in nieuwsuitzendingen. En daarnaast zieken heel wat mensen met corona-symptomen thuis uit. Dat ligt niet altijd voor de hand aangezien heel wat gezinswoningen niet voorzien zijn op een dergelijke quarantaine van één of meerdere huisgenoten. Ook zijn er heel wat alleenstaande ouderen die in deze periode vaak op zichzelf zijn aangewezen. De knowhow van de bouw kan evenwel ingeschakeld worden om bijkomende mogelijkheden te creëren: tijdelijke mobiele zorgunits. De afgelopen maanden onderzochten politici die piste al om bijv. ouderen met een zorgbehoefte langer in de eigen buurt of in een familiale sfeer te laten vertoeven. In deze coronatijden kan een uniform regelgevend kader mobiele zorgunits versneld op de kaart zetten. En bijgevolg bijkomende capaciteit bieden in deze periode waar zorgbehoefte snel een hoge vlucht neemt.
Het concept van mobiele zorgunits is niet nieuw. Tijdelijke mobiele mantelzorgwoningen liggen al langer op tafel in het Vlaams Parlement en lokaal zijn er al voorbeelden te vinden. Er werd daarom een voorstel ingediend en binnenkort staat een specifieke hoorzitting gepland om het huidige kader of het gebrek eraan onder de loep te nemen. Want vandaag is het niet in elke gemeente vanzelfsprekend om een mobiele zorgunit te gaan plaatsen. In een aantal steden en gemeenten zoals Hasselt en Zemst worden inwoners in een specifieke zorgsituatie aangemoedigd om een tijdelijke, mobiele unit bijv. in de tuin te plaatsen om bijgevolg mantelzorg te kunnen verlenen in een familiale sfeer waardoor de zorgbehoevende vaak ook in de eigen buurt kan blijven. Het stadsbestuur van Gent heeft sinds vorig jaar zelfs een proefproject lopen om de Gentenaars met een 'kijkwoning' warm te maken voor het concept. Maar de meeste gemeenten zetten er helemaal niet op in vanwege de reglementaire onduidelijkheid. Een aantal gemeenten voeren een gedoogbeleid, maar vanwege het onduidelijke kader staan de meeste lokale besturen er voorlopig eerder weigerachtig tegenover.
Nochtans heeft zo'n mobiele zorgunit heel wat voordelen. Een dure renovatie aan een gezinswoning is niet nodig; de plaatsing van zo'n geprefabriceerde unit op maat verloopt snel; de unit heeft een tijdelijk karakter en kan verplaatst worden; en de zorgbehoevende kan bovenal in haar of zijn vertrouwde omgeving blijven. Bovendien gaat het om een aparte woonunit wat in de huidige coronacrisis en in het belang van social distancing een grote troef is. Want vandaag is vooral in zorginstellingen het inbedden van covid-19 een grote bekommernis. Naast de acute noden van deze coronacrisis, vergt de demografische evolutie in Vlaanderen meer en meer creatieve oplossingen om de behoeften van een verouderende oplossing optimaal op te vangen. Ouderen blijken trouwens in het algemeen de stap naar een zorginstelling meer en meer uit te stellen.
Duidelijk reglementair kader leidt tot opportuniteiten
Vandaag bestaat er geen specifieke regelgeving op het vlak van ruimtelijke ordening voor het plaatsen van mobiele units als tijdelijke zorgwoning. De huidige reglementering rond ruimtelijke ordening voorziet enkel mogelijkheden om met zo'n unit onderdak te bieden aan asielzoekers, vluchtelingen en burgers wiens woning onbewoonbaar is vanwege onvoorziene omstandigheden. Nederland zou evenwel als voorbeeld kunnen genomen worden. Daar kunnen dergelijke zorgunits vergunningsvrij geplaatst worden. Het Nederlandse kader vind je eveneens terug in de conceptnota die momenteel op tafel ligt in het Vlaams parlement.
Het gebrek aan een breed kader voor dergelijke units vormt evenwel een rem voor bouwondernemingen om ten volle het potentieel van deze creatieve oplossingen te ontplooien. Want er liggen heel wat opportuniteiten binnen en naast de zorg. Denk ook aan tijdelijke units voor gezinnen die na aankoop van een woning overgaan tot een grondige, energetische renovatie die heel wat tijd in beslag kan nemen. In Vlaanderen dienen grondige renovaties jaarlijks te verdrievoudigen en tijdelijke woonunits kunnen helpen het renovatieritme te verhogen.
Het inzetten van mobiele, tijdelijke zorgunits is een van de voorbeelden waar de bouw met zijn knowhow oplossingen op maat kan aanbieden op terreinen waar er een grote maatschappelijke nood heerst. Met de huidige coronacrisis kunnen er in de gebouwensector nog andere behoeften rijzen om de snelle doorbraak van een dergelijke gezondheidscrisis in de toekomst te verhinderen of op zijn minst te vertragen. Zo lijkt het belang van hygiëne en van een optimaal binnenklimaat in gebouwen alleen maar te zullen gaan toenemen,
besluit Marc Dillen van VCB
>> Lees meer over de rol van gebouwen en beproefde strategieën in gezondheidscrises.
- Herbekijk de hoorzitting van 3 juni 2020
- Lees ook het blogbericht : Verzanden mobiele units in silodenken?