"De bouwmeester geeft niet enkel aan hoe mensen moeten wonen, maar ook hoe ze moeten zijn"

Leo Van Broeck, de Vlaamse bouwmeester, wil dat we anders gaan leven en wonen. Privé-eigendom van huizen is passé. Mensen wonen voortaan samen, dicht bij elkaar in de stad. Zo krijg je de luxe van een villa in een appartement. De eigen woonruimte wordt kleiner. Maar op het dak tref je een collectieve moestuin en een gemeenschappelijke barbecue aan. In de kelder kunnen mensen hun mountainbike afspuiten. Naast het onvermijdelijke zwembad is er een akoestisch geïsoleerde ruimte om piano te spelen.

De bouwmeester geeft niet enkel aan hoe mensen moeten wonen, maar ook hoe ze moeten zijn: sportieve mountainbikers die veelvuldig in een zwembad plonzen, muzikaal talent hebben en graag hun buren ontmoeten op een barbecue. Prachtig allemaal, niets op tegen. Maar wat met mensen die van stilte houden, van de natuur, minder om luxe geven, liever een boek lezen? Of tachtig zijn en het mountainbiken een beetje hebben verleerd?

Van Broeck is niet enkel de heraut van een gemeenschappelijke woon-, maar ook van een collectieve levensstijl. Door zijn pleidooi overal te herhalen, overtuigt hij ongetwijfeld een aantal mensen. 'Tja, het zal niet anders kunnen, zeker?', denken ze. De bouwmeester roept gelukkig ook weerstand op. De mens is niet maakbaar. Gedachten en verlangens kan je niet opleggen. Juist in de verscheidenheid van denken en leven zit de kracht van een samenleving. Als iedereen hetzelfde denkt, denkt niemand.

De manier van leven die Van Broeck predikt, is oké zolang ze een mogelijkheid is naast andere. Helaas suggereert hij dat er moreel geen alternatief is, willen wij de opwarming van de aarde tegenhouden of troosteloze lintbebouwing bekampen. Dat klopt niet. Er zijn veel andere mogelijkheden. Breng ze in kaart, zoek de juiste verbanden en praat mensen ondertussen geen schuldgevoelens aan. En verder: zonder vrijheid geen waarheid. Zelfs een juiste mening wordt onjuist wanneer een andere onmogelijk is.