Ga aan de slag met je eigen tuinlab
Partnerships met particulieren voor meer biodiversiteit en inheemse landschapselementen
Vlamingen zijn verwoede tuiniers. Dat is onlangs nog maar eens gebleken bij de heropening van de tuincentra. Eind vorige week heeft de Vlaamse overheid het initiatief 'tuinlabs' gelanceerd. Via een eenvoudige vragenlijst krijgen particulieren tips om hun tuinen aan te passen aan de karakteristieken van hun leefomgeving. Dit met het oog op meer biodiversiteit, doorlaatbaarheid van de bodem en waterbuffering dankzij de tuinen van gezinnen. Op die wijze tracht de overheid 9 % van de Vlaamse oppervlakte te ontsluiten en in te schakelen voor de doelstellingen van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV). Dergelijke partnerships met particulieren en tuineigenaars kunnen de nodige vruchten afwerpen. Ook op het vlak van waterbeheer lijken hierin kansen vervat te zitten. Want heel wat gezinnen zijn vandaag al in de weer met het bufferen van regenwater.
Je eigen tuinlab
Het BRV duidt private tuinen aan als een belangrijk onderdeel van het beleid. Met de nieuwe tool 'mijn tuinlab' reikt de Vlaamse overheid de hand uit naar tuineigenaars. Zo worden zij aangemoedigd hun tuinen minder als eilandjes te beschouwen maar meer op elkaar af te stemmen op het vlak van indeling en beplanting. Door een aantal vragen te beantwoorden en inzage te bieden in de kenmerken van je tuin, krijg je tips om de natuurvoordelen ervan te versterken. Je tuin biedt immers de veerkracht om je eigen leefomgeving een boost te geven op weg naar meer biodiversiteit, wateropslag, inheemse plantensoorten enz. Kortom het is je eigen instrument om de klimaatverandering aan te gaan. Daarbij denken we niet alleen aan landelijke tuinen die verder kunnen uitgroeien tot kwaliteitsvolle verbindingen tussen grotere natuurentiteiten, maar ook aan de grote waarde van groen in de stad om o.a. hitte-eilandeffecten en watergevoeligheid te counteren. Denk maar aan groendaken, groene gevels, terrastuinen, tuinstraten enz.
Groen in de bouw
De Vlaamse Confederatie Bouw timmert bovendien al langer aan de weg van meer groen in de bouw. Met een focus op onder meer natuurtechnische materialen, groendaken, groene gevels en het belang van waterdoorlaarbaarheid en -buffering. De Confederatie Bouw heeft intussen een beroepsfederatie in haar rangen die aannemers beslagen in gevel- en dakgroen, gespecialiseerd advies en gerichte dienstverlening verschaft. Bij grote projecten zijn bouwbedrijven doorgaans al van in de ontwerpfase betrokken om de technische uitwerking van groen en waterelementen te waarborgen.
Water
Onlangs hebben experts opnieuw ongunstige analyses gemaakt over de toestand van het grondwater in Vlaanderen. Waterrobuuste bouwtechnieken kunnen een grote rol vervullen. Denk maar aan het ontzegelen van pleinen, voetpaden, plantbakken langs straten die fungeren als 'rain gardens', groendaken en inflitratieputten die beide regenval tijdelijk kunnen bufferen, opvangbekkens enz. Telkens zijn doorlaatbaarheid en vertraagde insijpeling het devies. Zo heeft Natuurpunt onlangs voorgesteld om particulieren die inzetten op meer doorlaatbaarheid te voorzien van een infiltratiebonus. Voorts dringt er zich een miljardeninvestering op in de versterking van het rioleringsstelsel. Niet alleen omdat nog 20 % van het afvalwater ongezuiverd in onze waterlopen terecht komt, maar ook om de waterhuishouding in onze watergevoelige kernen en centra voor te bereiden op verdere verdichting. De vertraagde insijpeling van regenwater vormt er immers de uitdaging. Een goede verdichting waar mens en natuur kunnen samenleven op een beperkte oppervlakte, vereist veel planning en investeringen in groen en meer buffers voor wateropvang.
Daarnaast heeft Aquafin eind vorig jaar bekend gemaakt in de toekomst privéregenwaterputten te willen gaan inzetten in strijd tegen droogte en zware regenval. Met sensoren en automatische sturing willen zij putten van particulieren laten leegstromen in het geval er veel regen verwacht wordt. Met dit initiatief wil aquafin de regenwateropvang en de buffers die al voorhanden zijn innovatief inzetten tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Ook dit voorstel sluit aan bij het concept van hernieuwde partnerships met particulieren die niet alleen helpen de eigen leefomgeving te verbeteren, maar tegelijkertijd ook bijdragen tot de klimaatuitdaging.
Gezinnen en particulieren kunnen meer dan bereid gevonden worden om mee te werken aan een grotere biodiversiteit in hun leefomgeving en aan een betere buffering van water. Om zo mee te helpen een win-win te creëren voor hun eigen nabije omgeving enerzijds en voor bredere maatschappelijke uitdagingen zoals de klimaatdoelstellingen anderzijds,
zegt Marc Dillen, directeur-generaal van VCB.
Bos
Conform de grote mogelijkheden van partnerships met particulieren rond homogene tuinen en waterbeheer, kan de overheid ook samenwerkingsverbanden aangaan met eigenaars van gronden om grotere entiteiten bos en natuur te verwezenlijken. Er zijn immers heel wat van die eigenaars die willen bebossen. Volgens landelijk Vlaanderen is niet minder dan 650.000 ha in Vlaanderen in handen van private eigenaars. Dat is bijna de helft van Vlaanderen. Meer nog, 60 % van de natuur in onze regio wordt privaat beheerd. Een beleid gericht op private initiatieven met billijke vergoedingen om waardeverlies bij bebossing tegemoet te komen, is daarom cruciaal om meer bos en natuur in Vlaanderen te bewerkstelligen. Zo dienen landeigenaars die willen bebossen, rechtstreeks beroep te kunnen doen op het boscompensatiefonds. En is administratieve vereenvoudiging hoognodig om ontbossers en bebossers efficiënt op elkaar af te stemmen. Essentieel voor een wendbaar natuurbeleid.
