Geeft drive van klimaatjongeren ook boost aan de (groot-)ouders ?
Over generaties heen CO2-uitstoot reduceren in gebouwen
Klimaatacties vertalen naar concrete resultaten. Dat is de wens van de groeiende groep klimaatjongeren die zijn stem laat horen. Naast onder meer onze mobiliteit en voeding wegen niet het minst onze woningen en gebouwen op onze ecologische voetafdruk. De herculesopdracht die zich opdringt - energetische renovatie van miljoenen woningen - maakt momenteel 40 % uit van onze CO2-uitstoot. Daarom dat we eigenaars en masse dienen warm te maken voor minder energieverbruik en innovaties in hernieuwbare energie. Positieve gevolgen zoals het verdieneffect van energiezuinige ingrepen en een betere leefomgeving vormen hierbij de hoofdtoon. De acties van de klimaatjongeren kunnen nu ook hun ouders en grootouders die veelal een eigen woning hebben, bewust maken van die noodzaak. Een energetische renovatie heeft immers directe gunstige effecten op de eigen portefeuille, wooncomfort en de eigen omgeving.
VCB lanceert voorstellen om renovatieritme aanzienlijk op te krikken
De Vlaamse regering heeft in juli 2018 zijn nieuw energieplan ontvouwd. Broodnodig want de laatste jaren lopen energetische renovaties zelfs terug. Cruciaal in dat plan is het principe dat bij een notariële overdracht in volle eigendom van een residentiële woning uiterlijk na vijf jaar drie van de volgende zes maatregelen moeten zijn uitgevoerd: dakisolatie, muurisolatie, beter isolerende vensterprofielen en beglazing, vloerisolatie, de installatie van een condensatieketel of van een warmtepomp en van een hernieuwbare warmtepomp- of zonneboiler.
De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) dringt evenwel aan op bijkomende stimulansen die het teruglopende renovatieritme herlanceren en zelfs versnellen. Daarbij is het in gang zetten van de huidige eigenaars essentieel. De overdracht of verkoop van een heleboel slecht-geïsoleerde woningen kan immers nog jarenlang tot decennia op zich laten wachten. Bovendien omvat de groep 65-plussers heel veel huiseigenaars. Eveneens de groep die nog moeilijk te brengen is tot energetische ingrepen ondanks de directe terugverdieneffecten en het verbeterde wooncomfort.
Meer renovaties vergen wijziging in successierechten
De VCB dringt daarom aan op een wijziging in de successierechten om ouderen met beschikbare middelen aan te zetten tot energetische investeringen in hun woning. Vandaag leiden zulke investeringen tot aanzienlijk meerkosten voor de kinderen of andere erfgenamen. Zo zou de energetische investering van 50.000 euro in een woning van 300.000 euro een bijkomende erfbelasting omvatten van 12.000 euro. Bij overerving in onrechtstreekse lijn loopt dit bovendien aanzienlijk op.
Via een pragmatische wijziging in de successierechten kunnen ouderen hun woning op een waardevolle manier overdragen aan de volgende generatie en nu al hun steentje bijdragen in de klimaatuitdaging. Dit terwijl de kinderen vandaag vooral een grondig te renoveren woning erven. Met het voorstel van de VCB kunnen zij een kwaliteitsvolle, energie-efficiënte woning krijgen waarop minder successierechten moeten betaald worden. Die maatregel kan het huidige energieplan significant versterken en versnellen, aangezien dat plan momenteel eerder inzet op vereiste renovatie na aankoop of overdracht.
Laat de keuze tussen mobiliteits- en bouwbudget
Stijgende bouwgrond- en vastgoedprijzen belemmeren nieuwe eigenaars vaak om de stap te zetten naar een energie-efficiënte woning. Zo kan de aankoopprijs van een woning zodanig oplopen dat er niet voldoende renovatiebudget rest. Daarom zijn creatieve oplossingen nodig om energietransitie in ons gebouwenpatrimonium toch mogelijk te maken. De Confederatie Bouw stuurt daarom bij beleidmakers aan op een bouwbudget.
Werknemers die een bedrijfswagen hebben of normaal zouden krijgen in hun verloningspakket moeten de keuze krijgen tussen een wagen- of een bouwbudget. Met dat laatste budget, dat fiscaal even voordelig is voor werkgever en werknemer als het regime van de bedrijfswagens, kunnen werknemers een huis energiezuinig bouwen of renoveren. Op die manier wordt ons woningpark versneld duurzamer qua energieverbruik.
Vervangende nieuwbouw
Daarnaast loont het soms niet meer de moeite om een bestaande woning te renoveren. Dan dringt vervangende nieuwbouw zich op. In bepaalde steden zoals Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven enz. kan dit tegen een verlaagd btw-tarief van 6 %. Elders geldt evenwel 21 % btw. Om vernieuwbouw en bijgevolg de reductie van de ecologische voetafdruk verder te stimuleren, doen we er goed aan het verlaagde btw-tarief voor sloop en heropbouw algemeen in te voeren.
De Vlaamse regering lijkt zich bewust van die noodzaak aangezien dit jaar tijdelijk een sloop- en herbouwkorting van kracht is. Het gaat om een premie van 7500 euro voor nieuwbouwwoningen die geen recht hebben op het verlaagde btw-tarief van 6% dat in voege is in bovengenoemde steden. Wie dit jaar een vergunning aanvraagt, kan aanspraak maken op de nieuwe premie. Maar dit tijdelijke initiatief neemt niet weg dat de ongelijkheid tussen renovatie en heropbouw structureel dient weggewerkt te worden in Vlaanderen. Een gelijktrekking van het btw-tarief van 6% is daartoe het instrument.
