Gezondheid en levenskwaliteit dienen speerpunten te zijn van ruimtelijke plannen
Onlangs hebben de Onafhankelijke Ziekenfondsen een studie uitgebracht waaruit blijkt dat de concentratie fijnstof in de lucht en de nabijheid van groen bepalend zijn voor het aantal doktersbezoeken. Maar liefst 20.000 wijken namen de onderzoekers onder de loep. Volgens Embuild Vlaanderen bieden deze resultaten inzichten die dienen te worden meegenomen in een ruimtelijke toekomstvisie voor Vlaanderen. Kwaliteitsvolle verdichting staat of valt met een verbetering van de luchtkwaliteit en de aanwezigheid van veel meer groen dan vaak vandaag het geval is in onze stedelijke centra en dorpskernen.
Volgens de Onafhankelijke Ziekenfondsen kan er niet afgeweken worden van de internationale vuistregel '3-30-300'. Vanuit je woning dien minstens drie bomen te zien, 30% boombedekking in je buurt te hebben en hoogstens op 300 meter van een park of groene zone te wonen. Bij het opmaken van ruimtelijke plannen dient volgens de bouwfederatie deze stelregel in acht te worden genomen. Meteen onderlijnt dit ook het belang van een multidisciplinaire aanpak bij het maken van plannen die de levenskwaliteit van huishoudens dienen te vrijwaren. Maar uit de consultatieronde van de provinciale plannen 'ruimte' blijkt dat er geen rekening wordt gehouden met de kwaliteitsvolle invulling van verdichting zoals een betere luchtkwaliteit en meer groen. Niet alleen brengen die provinciale plannen de betaalbaarheid van wonen in het gedrang, maar evenzeer is het koffiedik kijken waar valabele alternatieven in een kwaliteitsvolle omgeving kunnen worden gerealiseerd.
Naast gezondheidseconomen is er bijv. ook nood aan mobiliteitsexperts om ruimtelijke plannen uit te werken. Zo kan de omslag naar een groene combimobiliteit geïntegreerd aangepakt worden in de ruimtelijke plannen. Dat is cruciaal om de luchtkwaliteit over heel Vlaanderen te verbeteren. Intussen is de Vlaamse overheid immers gestart met de uitrol van een breed en lokaal vertakt netwerk aan mobihubs om dankzij overstapmogelijkheden het gebruik van de (benzine of diesel) wagen terug te dringen. Niet alleen vind je er deelvervoer en oplaadpunten voor diverse elektrische voertuigen ook kan je er snel overschakelen op openbaar vervoer om je bestemming te bereiken.
"Embuild Vlaanderen breekt al geruime tijd een lans voor multidisciplinaire ruimtelijke plannen om de levenskwaliteit van, en de betaalbaarheid voor de mensen te waarborgen. Planologen, architecten, landschapsarchitecten, economen, ingenieurs, mobiliteitsexperts, bouwsector enz. dienen evenwichtig samen te werken om de nodige tools aan beleidsmakers aan te reiken. Bij verdichting kan je immers niet van een wit blad vertrekken", zeg Marc Dillen van Embuild Vlaanderen.
"Zo stellen we vandaag vast dat er geen roadmap klaar ligt om stedelijke centra en dorpskernen te vergroenen. Meer nog, de collectieve kosten om groene, waterrobuuste centra te realiseren en te onderhouden, zijn niet gekend. Daarom dringen we aan om bij het maken van plannen van in het een duidelijk zicht te krijgen op het kostenplaatje voor de overheid en voor de huishoudens. Opdat een transparante taakverdeling kan leiden tot een snellere uitvoering van de gewenste transitie", voegt Marc Dillen eraan toe.
Benut knowhow van de bouw
Om een duurzame, klimaatbestendige en leefbare omgeving te creëren, is de integratie van meer groen en van blauwe ingrepen essentieel. Dat maakt onze kernen en steden waterrobuust om in te spelen op droogte en wateroverlast enerzijds. En anderzijds is er nood aan meer groen op en rond gebouwen om hitte-eilandeffecten aan te pakken en de publieke ruimte op te waarderen. Elk bouwteam rekent op landschapsaannemers om die uitdaging waar te maken. Want elk groter verdichtingsproject is ook een omgevingsproject. Bijgevolg gaat het niet alleen om de aanleg van groene daken en gevels, maar ook om het versterken van de biodiversiteit in een stedelijke omgeving d.m.v. groenblauwe netwerken tussen de bebouwing. De expertise en ervaring van landschapsaannemers zorgen voor duurzame kwaliteit en borgen dankzij onderhoud de kwaliteit op lange termijn.
Vandaag bestaat bovendien een instrument dat iedereen kan raadplegen en aanwenden: het groenblauwpeil.be. Huishoudens en overheden kunnen voor elk perceel en terrein nagaan wat de sterktes en knelpunten zijn rond waterhuishouding en biodiversiteit. Daarbij krijg je de nodige tips om je perceel verder te verbeteren.
