Gezondheidswinsten dankzij uitgekiende verdichting
Stedelijke woonomgeving op mensenmaat
Onlangs heeft Vlaams minister van omgeving en energie, Zuhal Demir, aangekondigd een tandje bij te steken om de luchtkwaliteit in Vlaanderen aanzienlijk te verbeteren. Volgens de Vlaamse Confederatie Bouw bieden de bouwshift en de relancemaatregelen belangrijke hefbomen om deze shift teweeg te brengen. Zo is onder meer doordachte vernieuwing in centra en kernen cruciaal met aandacht voor een groene leefomgeving, een modern en energie-efficiënt gebouwenpark, groene mobiliteit enz. Zo slagen we erin om onze binnensteden en kernen als duurzame groeipolen naar voren te schuiven. Daarbij gaat het om belangrijke troeven om voor meer huishoudens een kwaliteitsvolle en gezonde leefomgeving te creëren. Voor VCB is dat prioriteit nummer één in de bouwshift.
Iedereen herinnert zich nog het CurieuzeNeuzen onderzoek uit 2018 naar de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Een blik op die resultaten geeft een duidelijke trend aan: hoe meer verstedelijkt, hoe slechter de luchtkwaliteit. En dat is gradueel verspreid over de kleinere en grotere steden in Vlaanderen met inbegrip van drukke verkeersaders. Zowel de aangekondigde bouwshift als de huidige relancemaatregelen, die bij uitstek inzetten op duurzame bouw- en infrastructuurprojecten, bieden uitgelezen opportuniteiten om de leefomgeving en de levenskwaliteit in onze steden en kernen verder te verbeteren.
En dat sluit aan bij de visie van heel wat experts in ruimtelijke ordening die vooral in onze centra de brede woonomgeving en stedelijke landschappen voorop plaatsen ter compensatie van de vaak beperktere woonoppervlaktes. Huishoudens die kiezen voor een flat of kleinere woning, zoeken immers steevast de publieke ruimte op. Nieuwe (binnenstedelijke) woonprojecten gaan daarom quasi systematisch gepaard met de inrichting van de publieke ruimte met de meest uiteenlopende functies: naast blauwgroene dooradering, pleinen, mobiliteitsinfrastructuur en woningen gaat het ook om dienstencentra, kinderopvang en scholen, cultuurcentra, sportvoorzieningen, speelpleinen, buurthuizen enz. Via de website blauwgroenvlaanderen.be vind je trouwens heel wat voorbeelden van klimaatadaptieve projecten om meer groen en biodiversiteit , beter waterbeheer, minder hitte-eilandeffecten enz. teweeg te brengen.
De Vlaamse overheid maakt bovendien vandaag werk van verkennende beleidsteksten die ingaan op de noden van verdichting op mensenmaat. Daarbij gaat zij in op de impact van onze omgeving op onze gezondheid. Verdere verdichting gaat immers gepaard met stijgende noden en maatschappelijke evoluties zoals gezinsverdunning, vergrijzing, een heterogene bevolking enz. En daar dienen we in kernen en centra duurzame antwoorden op te bieden om die leefbaar en toekomstbestendig te maken. Daarover leest u hier meer.
Op het terrein is evenwel een grote rol weggelegd voor de lokale besturen om doordachte, duurzame verdichting uit te rollen. Dit vergt immers heel wat investeringen in de aanleg en onderhoud van groen, het creëren van meer open ruimtes in kernen, waterpartijen, rioleringswerken, efficiënte mobiliteit, collectieve en groene energieproductie enz. Stuk voor stuk cruciale maatschappelijke kosten ten bate van de huidige en de toekomstige bewoners van een stad of gemeente.
De bouw timmert op zijn beurt aan de weg van een klimaatrobuuste regio en een beter leefmilieu. Niet alleen door in te zetten op groen in de bouw met natuurtechnische materialen, groendaken, groene gevels, terrastuinen, ecoducten, het belang van waterdoorlaarbaarheid en -buffering, het ontzegelen van pleinen enz. Maar de komende jaren zet de VCB bovendien haar schouders onder een objectief beoordelingskader voor biodiversiteit in bouwprojecten. Zo kan je nagaan hoe de maatregelen die in een project worden voorzien, werkelijk zullen bijdragen tot het verbeteren van de biodiversiteit,
besluit Marc Dillen, directeur-generaal van VCB.