Langetermijndoelstelling rond ruimtelijk rendement niet verwarren met allesomvattende oplossing
Klimaat, luchtkwaliteit en mobiliteit kunnen niet wachten op het BRV
Ruimtelijk rendement in Vlaanderen verhogen is een must. Sterker nog, hoogdringend om de bijkomende gezinnen op te vangen. Aangezien kwaliteitsvolle verdichting heel wat tijd vergt, is een realistische timing daarbij van belang. Daarnaast beoogt het beleidsplan ruimte Vlaanderen (BRV) een stagnatie van de verharding tegen 2040. Alleen al onder invloed van de markt lijkt dit haalbaar. Of de ruimtelijke ordening binnen 2 decennia er reeds helemaal anders kan uit zien, is koffiedik kijken. De mogelijke impact op klimaat, luchtkwaliteit en mobiliteit is vandaag eveneens onduidelijk. Een ommezwaai bewerkstelligen in acute maatschappelijke uitdagingen - zoals een betere luchtkwaliteit en minder files - is daarom eerder gebaat bij een drastische gedragswijziging en technologische innovaties. Want dit zal sneller dan de uitwerking van het BRV leiden tot de nodige resultaten.
Inzetten op innovatie & renovatie
Aangezien de verhoging van ruimtelijk rendement in Vlaanderen een werk is van lange adem, doen we er goed aan vandaag ook in te zetten op de technologische mogelijkheden die steeds meer voorhanden zijn om onze CO2-uitstoot tot een minimum te herleiden. Zowel om ons gebouwenpark energie-efficiënter te maken als de impact van ons transport te reduceren. Omtrent dat laatste gaat het om innovaties zoals ecologisch vriendelijk voortransport richting bijv. treinstations. Denk aan bijv. lichte elektrische voertuigen en fietsen. Voorts lokale hubs van ondernemingen, inburgering van thuiswerk, en het versterken van de trend om werkplekken in te planten nabij collectieve vervoerspunten. Gedragswijziging speelt daarbij uiteraard een cruciale rol.
Daarnaast omvat het huidige gebouwenpatrimonium - voor het overgrote deel gezinswoningen - een omvangrijk potentieel om de ecologische voetafdruk in Vlaanderen te verkleinen. Het renovatieritme in Vlaanderen slaagt er evenwel al geruime tijd niet in te versnellenen en lijkt de laatste jaren zelfs te vertragen. En het BRV lijkt die trend eerder te gaan bestendigen.
Tegen 2050 dienen alle woningen in Vlaanderen energiezuinig te zijn. Het afgesloten renovatiepact van de Vlaamse regering stemt daarmee overeen met de doelstellingen aangegaan op het Europese echelon. Niet alleen creëert het huidige BRV de nodige verwarring - omtrent de locatie van hun woonst - bij kandidaat-verbouwers in een steeds complexere context waar zij nood hebben aan gedegen en eenduidig advies, ook zullen er gezinswoningen ingedeeld worden in kwetsbaar gebied met beperkende bebouwingsmogelijkheden en waardevermindering als gevolg. Die eigenaars aanmoedigen om energetisch te renoveren, lijkt dan ook een knelpunt te worden. Daarom doet de Vlaamse regering er goed aan de doelstellingen van het renovatiepact en van het BRV optimaal op elkaar af te stemmen.