Lokale uitdagingen vergen ontwikkeling op maat

11-06-2021

Gebiedsontwikkeling met zin voor lokale culturele eigenheden en landschapselementen

Eerder dit jaar heeft het schepencollege van Borgloon beslist over de herbestemming van het kerkje van Kuttekoven. De kerk wordt het 'huis van 80' als rust- en stiltepunt voor de tachtig inwoners van deze Loonse deelgemeente. De initiatiefnemers schuiven een zachte restauratie naar voren op maat van dit dorp met haar landelijke en historische karakter. Dit project sluit aan bij de landschappelijke principes in de strategische visie van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV). Die principes dienen in de toekomstige beleidskaders verder te worden uitgewerkt en geconcretiseerd om een aanpak op maat van de lokale karakteristieken als belangrijke meerwaarde bij gebiedsherontwikkeling op te nemen. 

afbeelding van www.borgloon.be
afbeelding van www.borgloon.be

De Sint-Jan-de-Doperkerk in Kuttekoven kreeg zijn herbestemming na overleg met Onroerend Erfgoed en het bisdom. De restauratie wordt aangevat in participatie met de buurt. In de toekomst zal er ook samengewerkt worden met het Regionaal Landschap om het kerkje open te stellen op maat van dit kleine dorp. Dit project illustreert het spectrum voor gebiedsontwikkeling dat varieert van een stedelijk naar een landelijk karakter zoals dat wordt aangestipt in de strategische visie van het BRV. 

Spectrum van stedelijk naar landelijk karakter

Het BRV schuift in zijn strategische visie het spectrum naar voren van een stedelijk naar een meer landelijk karakter. Gebiedsontwikkeling dient te worden ontplooid op maat van de historische regionale eigenheid: "het ontwikkelen van de ruimte gebeurt met aandacht voor de identiteit, landschapswaarden en de (lokale) culturele betekenis van de plek, zowel in het bebouwde weefsel als in de open ruimte" (strategisch visie van het BRV pg. 63-64). Ook de gewenste graad aan ruimtelijk rendement wordt hieraan gekoppeld en kan bijgevolg verschillen naargelang het meer stedelijke of landelijke karakter. 

Belangrijk is dat men rekening houdt met de historische eigenheid van dorpen; de meeste dorpen zijn ontstaan rond de kerktoren. Het is net die lokale eigenheid die onze Vlaamse dorpen kenmerkt. Het BRV schuift ruimtelijk rendement naar voren als devies, maar op mensenmaat en aansluitend bij regionale landschapselementen. Daarnaast is een uiteenlopend aanbod cruciaal. Zo kan het opdelen van bestaande woningen - ongeacht de ligging - in twee wooneenheden een uitweg bieden aan mensen (bv. ouderen) die minder ruimte nodig hebben. Deze pragmatische oplossing vergt geen extra ruimtegebruik en herwaardeert het bestaande gebouwenpatrimonium

zegt Marc Dillen van de VCB. 

Door inspanningen en technologische innovaties vanuit de bouwsector kunnen de meest uiteenlopende woonwensen op een milieu- en klimaatvriendelijke manier ingevuld worden. Of het nu gaat om een alleenstaande woning, een twee- of driegevelwoning, woonerven of een flat, allerhande technieken kan je de ecologische voetafdruk aanzienlijk beperken. Courante voorbeelden zijn off-gridinstallaties zoals pv-panelen, geothermische warmtepompen, de installatie van een IBA ((individuele behandeling afvalwater), alsook het doorgedreven hergebruik van regenwater, infiltratie- en bufferbekkens, groendaken enz.