Maak nu werk van gedifferentieerd ruimtelijk beleid

Terwijl men jaagt op luchtkastelen in buitengebied, happen centra naar adem

Uit de laatste gegevens van statbel rond bodemgebruik voor wonen, blijkt dat bijkomende ruimte-inname voor flats en woningen de laatste tien jaar in dalende lijn gaat. Hoewel het aantal nieuwbouwprojecten in stijgende lijn gaat, is tussen 2010 en 2019 dat bodemgebruik gedaald met 21%. De Vlaamse Confederatie Bouw vraagt daarom aan beleidsmakers om nu werk te maken van de prioriteiten voor een geslaagde bouwshift: het versterken van de bestaande ruimte en leefbare centra en kernen om er in de toekomst meer gezinnen een kwaliteitsvolle leef- en woonomgeving te bieden. Een starre betonstop zal immers niet leiden tot betere verdichtingsprojecten.

Het afgelopen jaar is het bijkomend bodemgebruik voor wonen gedaald van gemiddeld 3,69ha/dag in 2018 naar 3,5ha/dag in 2019. Die daling is conform de dalende trend sinds 2010. En dat springt vooral in het oog omdat het aantal nieuwbouwwoningen in deze periode steeg met 8000. Het aantal nieuwbouwwoningen per hectare in gebruik genomen percelen, stijgt dus met 56% van 22 woningen per hectare naar 34. Vandaag zijn hergebruik van ruimte, sloop en heropbouw, flats en compacte woningen enz. het devies bij nieuwbouwprojecten. En die evolutie zet zich enkel door.

Evolutie bodemgebruik in ha/dag Vlaanderen - wonen in dalende lijn

Versterken van bestaande ruimte-inname

De afgelopen jaren gaat het politieke debat rond de ruimtelijke plannen bijna uitsluitend over het neutraliseren van percelen en het 'uitdoven' van gebouwen. Maar de sleutel tot het realiseren van een bouwshift ligt in de centra en kernen. De lock down tijdens de coronacrisis heeft de werkpunten blootgelegd van onze centra en kernen en die dienen dringend aangepakt te worden: meer open ruimte in centra, minder hitte-eilandeffecten, meer grondgebonden (rij)woningen en flats met tuin en/of terras, meer groen in de stad, gescheiden rioleringen, natuurtechnische toepassingen en aandacht voor het bufferen en infiltreren van regenwater, bijkomende logistieke mogelijkheden en dienstverlening enz.

De Vlaamse Confederatie Bouw vraagt daarom nu werk te maken van investeringstrajecten van overheidswege en van maatregelen die dit alles mogelijk maken in onze centra en kernen. In plaats van het debat te blijven verengen tot de schaarse bouwpercelen die onze regio rest. Uit VCB-analyse blijkt bovendien dat die beperkte voorraad aan percelen essentieel is om de globale vastgoedprijzen niet te laten ontsporen. Hoe beperkter de onbebouwde voorraad aan bouwgronden - ten aanzien van het aantal gezinnen in een gemeente - hoe hoger de stijging van de huizenprijzen.

Met een starre betonstop zullen we maatschappelijke noden in mobiliteit, hernieuwbare energie, waterbeheer, verdichting enz. niet kunnen opvangen. Wars van silodenken en met inzicht in gedifferentieerd en kwaliteitsvol bijkomend ruimtebeslag des te meer. Met inbegrip van de huidige, gunstige trends en de dalende evolutie in bijkomend bodemgebruik voor wonen,

besluit Marc Dillen, directeur-generaal van VCB.