Nieuwe cijfers geven aan dat bijkomend ruimtebeslag fors blijft dalen

In Vlaanderen is er nooit zo weinig bijkomende ruimte ingenomen als in 2020. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van Statbel. Het bijkomend ruimbeslag is vorig jaar gedaald tot 3,57 ha/dag. Dat is 22% minder dan in 2019. Meer nog, daarmee ligt de doelstelling van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) voor 2025 binnen handbereik: 3ha/dag. Voor huizen en flats is de evolutie nog gunstiger. 1,98 ha/dag in 2020 of een daling met 37% in vergelijking met 2019. Jaar na jaar worden er steeds meer huizen en flats binnen het bestaande ruimtebeslag gerealiseerd. Naast het toenemende belang van hergebruik van gronden, zijn bouwgronden schaars en zit compact bouwen al langer in de lift.

De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) vraagt om de gunstige evolutie in bijkomend ruimtebeslag op te nemen in de uitwerking van het BRV. In de debatten houden experts vandaag nog te vaak doembeelden voor, terwijl de evolutie vooral voor wonen onmiskenbaar gunstig is, zegt Marc Dillen, van VCB.

Onlangs heeft de Vlaamse overheid aangegeven dat bijna 80% van de nieuwe huizen en flats die tussen 2017 en 2020 werden gebouwd, gelegen zijn binnen bestaand ruimtebeslag. Bovendien wordt een gesloopte woning vervangen door 2,2 wooneenheden. Met een hogere dichtheid als resultaat. Verouderde villa's met een weinig efficiënt ruimtegebruik worden gesloopt en vervangen door compacte flats of rijwoningen. Daarnaast worden de percelen en de woningen steeds kleiner:

• Het aantal woningen per ha is de laatste decennia zelfs meer dan verdubbeld van 10 in 2000 tot 24 in 2018.
• Terwijl er in 1990 nog sprake was van 222 m², is de gemiddelde oppervlakte van een nieuwe woning in 2016 teruggelopen tot 133 m². In dezelfde periode zijn nieuwe flats geëvolueerd van gemiddeld 123m² naar 66 m² (laatste gegevens van Statbel). 

Betaalbaar wonen komt voor heel wat huishoudens onder druk te staan. Daarom vraagt de VCB een positief beleid dat inzet op voldoende woonaanbod in onze centra en kernen. Daar is bovendien nog heel wat werk aan de winkel om verdichte woonomgevingen voor te bereiden op klimaatveranderingen. Ruimtelijke verrommeling, te weinig groen, hittestress, ontoereikende waterhuishouding enz. dienen te worden aangepakt. En dat vergt multidisciplinaire plannen en investeringen van overheidswege, aldus Marc Dillen. 

Onlangs publiceerde Statbel cijfers rond bodembezetting. Deze tonen dat de bijkomende bodembezetting in 2020 verder gedaald is tot 3,57 ha/dag. De bijkomende bodembezetting voor huizen en flats daalde tot 1,98ha/dag. Bij de verwerking van dit laatste cijfer rond wonen houdt VCB rekening met 'huizen, buildings, flats en hoeves'. De categorie "bijgebouwen met inbegrip van serres" werd door VCB buiten beschouwing gelaten, want die slaat grotendeels op landbouwactiviteiten.