Prognose #BRV roept vraagtekens op

Tweede opinie gevraagd !

Volgende week buigt de Commissie Ruimtelijke Ordening in het Vlaams Parlement zich opnieuw over de krijtlijnen van het witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (#BRV). De parlementsleden zullen in het bijzonder de claim onder de loep nemen dat het ruimtebeslag tegen 2050 41,5 % zal bedragen als de huidige trends aangehouden worden. Intussen gaan er stemmen op dat die claim onhoudbaar is. Weliswaar vormt die prognose vandaag de premisse van de beleidsopties die op tafel liggen & het leven, wonen en werken van de Vlamingen zullen ordenen.

Zo zal Ben Derudder, professor sociale geografie aan de Universiteit van Gent, zijn analyse van de becijferde gegevens van het BRV toelichten tijdens de volgende zitting van de commissie. Zijn conclusie luidt dat het BRV erg onzorgvuldig omgaat met die referentie naar de 41,5% ruimtebeslag in 2050. Een prognose die voor het eerst werd geopperd in een doctoraat van Lien Poelmans uit 2010.

Die prognose is evenwel erg onwaarschijnlijk. Een ruimtebeslag van 41,5% is wat men zou krijgen indien de trend tussen 1976 en 2000 zich zou voortzetten. We zijn evenwel al 17 jaar verder. Het is duidelijk dat een aantal trends intussen naar beneden werden bijgestuurd. Meer recente cijfers tonen aan dat kavelgroottes steeds sneller afnemen én het ruimtebeslag minder snel groeit. Kan in die context nog verwezen worden naar een extrapolatie op basis van gegevens die dateren van 1976 tot 2000?

Daarnaast blijkt uit RuimteModel Vlaanderen, een recentere studie van VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) over ruimtegebruik, het volgende "The major determinant of the spatial pattern of urban expansion seems to be the zoning status." Daarmee bevestigt die studie het belang van de ruimtelijke afbakening uit de gewest- en ruimtelijke uitvoeringsplannen. Die beperken de oppervlakte bestemd voor wonen tot 16,5 % van de Vlaamse oppervlakte. Met andere woorden die voorziene ruimte voor wonen kan niet overschreden worden. Voorts geeft de studie RuimteModel Vlaanderen een evolutie van verstedelijking aan van 27 % naar 35 % in 2050 en een evolutie van verstening van 8 % naar 10 %. Nergens dus sprake van een ruimtebeslag van 41,5 %.

Ten slotte is het opvallend dat het BRV geen melding maakt van de omslag die reeds geruime tijd in de bouwsector werd gemaakt. Of zoals de mobiliteitsraad het onlangs heeft verwoord : "verschillende tendensen in het wonen, met onder meer kleinere oppervlaktes en een stijgend aandeel appartementen, zorgen ervoor dat het ruimtebeslag de laatste jaren sterker is gedaald dan het BRV doet vermoeden."

Ook de Vlaamse Confederatie Bouw heeft intussen op basis van de laatste beschikbare gegevens, tot 2017 in tegenstelling tot het BRV die slechts tot 2013 in rekening brengt, haar prognose rond ruimtebeslag vormgegeven. Lees er meer over in het blogbericht 'Update het #BRV and keep calm'.