Startnota Vlaamse regeringsonderhandelingen: maakt overheid werk van investeringsbeleid voor centra en kernen ?

Geen bouwshift zonder invullen van stedelijke woonnoden

Midden augustus heeft Vlaams informateur Bart De Wever zijn startnota voorgesteld aan mogelijke coalitiepartners CD&V en Open VLD. Ook een bouwshift - in plaats van een betonstop - heeft hij erin prominent naar voren geschoven. Het belang van publiek-privaat overleg en de cruciale rol van lokale besturen zijn positieve geluiden. Maar wat de impact zal zijn op het huidige beleidsplan dat op tafel ligt, is koffiedik kijken. Een mentaliteitswijziging en een verschuiving naar meer gezinnen in kernen en centra, vergen immers een masterplan om de noden van kwaliteitsvolle verdichting in te vullen.

Daarmee zou de focus komen te liggen op een trend in ruimtelijk rendement die al langer aan de gang is. Al jaren levert de toenemende schaarste in percelen de doorslaggevende impuls. Terwijl het huidige beleidsplan die evolutie te weinig erkent en vooral inzet op remmende maatregelen, dient de nieuwe Vlaamse regering die gunstige trend te kanaliseren door in te spelen op een versnelde maar kwaliteitsvolle verdichting. Hetgeen evenwel de nodige overheidsinvesteringen zal vergen in een betere mobiliteit, uitgebreide rioleringswerken, meer groen, klimaatmaatregelen enz. Dat betekent werk aan de winkel voor lokale besturen en voor de volgende Vlaamse regering om die bouwshift te ondersteunen met positieve maatregelen om betaalbaar en leefbaar wonen in kernen te verzekeren.

De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) is blij met de aankondiging van een staten-generaal om publieke en private stakeholders te verzamelen rond de verdere ruimtelijke omslag. Marc Dillen wijst er op dat er ook een vernieuwd partnership cruciaal is tussen lokale besturen en de Vlaamse overheid.

Om de bouwshift in een stroomversnelling te brengen hebben we een versterkte en vernieuwde samenwerking nodig tussen het lokale en Vlaamse niveau. Waarbij het Vlaamse niveau innovaties in ruimtelijk rendement promoot en belemmeringen in de regelgeving opheft enerzijds en daarbij de lokale overheden voldoende vrijheid laat om op maat van hun gemeente noden in te vullen en kansen te grijpen anderzijds.

Aldus Marc Dillen

Prioriteiten voor verdichtingsgolf

De VCB probeert al langer de echte uitdaging van deze bouwshift op de agenda te plaatsen: een kwaliteitsvolle leefomgeving en een breed aanbod aan betaalbare woningen in kernen en centra. Hoognodig om de stadsvlucht van jonge gezinnen tegen te gaan. De VCB ziet daarom een aantal prioriteiten in het overleg met de Vlaamse overheid en stakeholders, zoals de aangekondigde staten-generaal: objectieve regels om verdichting in Vlaanderen aan te moedigen, noden te simuleren, het reële kostenplaatje te berekenen, een investeringspad op te zetten enz.

Bovendien dienen ook de plannen van Vlaamse regering Bourgeois om een nieuwe heffing op ruimtelijk rendement in te voeren, opnieuw grondig onderzocht te worden. Dergelijke heffing dreigt immers verdichtingsprojecten eerder af te remmen. Met de nodige onrust onder de inwoners van stedelijke centra als gevolg.

Expert over de bouwshift

Op vraag van VCB duidt professor Ben De Rudder van de vakgroep sociale geografie aan de UGent in twee korte filmpjes de ruimtelijke evolutie die aan de gang is en de rol die de bouw al geruime tijd vervult.