“Tussen droom en daad… staat een verdrievoudiging van te renoveren woningen”

11-04-2017

Een evenwichtig beleid dat energetische renovatie of vervangnieuwbouw niet afremt maar aanmoedigt. En de nodige stimulansen biedt om heel wat verdichtingsprojecten uit het slop te trekken. Dat is de inzet van een toekomstig ruimte- en woonbeleid in Vlaanderen. 'Slimme locatie' is het nieuwe codewoord, maar de impact van 19de eeuwse spoorinfrastructuur lijkt vandaag te groot in de plannen die stilaan het beleidskader vorm geven. Uiteraard moet de bestaande infrastructuur in rekening worden gebracht zoals de bestaande riolerings- en waterzuiveringsmogelijkheden en de beperking van het overstromingsrisico. Maar wat met fietssnelwegen, warmtenetten en het aanwezige potentieel voor hernieuwbare energie en diepe geothermie? De introductie van elektrische tot zelfrijdende wagens ? En last but not least, wat met de vraag van mensen om ergens te wonen vanwege de lokale bevolkingsgroei, de aanwezige werkgelegenheid en onderwijs-, zorg- of sportinfrastructuur & gezondheidsfactoren zoals minder fijn stof, minder lawaai en meer groen in de omgeving?

In de blog 'ruimte voor mensen' werd al ingegaan op de eendimensionale opvatting van ruimte en wonen in de plannen van de Vlaamse regering. Twee essentiële aspecten bleven tot dusver onderbelicht. De renovatiedoelstellingen die dienen gehaald te worden tegen 2050 - parallelle streefdatum van #BRV - en de te bepalen 'slimme locaties' versus fijn stof.

Renovatie, renovatie, renovatie

De uitdaging om het verouderde Vlaamse woningpatrimonium de urgente, energetische facelift te geven die het nodig heeft, is immens. In ons land dateert 40 % van de woningen van voor de eerste wereldoorlog, terwijl bijv. in Frankrijk een derde van voor 1945 dateert en in Nederland en Duitsland een vijfde van het totale woningbestand. Meer nog, het aantal vergunde renovaties in Vlaanderen stagneert en blijft bengelen op 16.000 per jaar. Met om en bij de 5000 per jaar blijft ook het aantal sloopvergunningen vrij laag, hoewel een lichte stijging merkbaar is de laatste jaren. Om de energiedoelstellingen te halen, moet het aantal vergunde renovaties drastisch opgetrokken worden naar 70.000 per jaar. Dat is meer dan een verdrievoudiging. Zo komen de 2,65 miljoen te renoveren of te vervangen woningen tegen 2050 in het vizier. Naast die grootscheepse energetische opwaardering van bestaande woningen, zullen er bovendien heel wat nieuwbouwprojecten nodig zijn om de demografische groei bij te benen en nieuwe gezinnen te huisvesten. Belemmerende factoren moeten dan ook worden vermeden en het devies is verdichting waar het kan, maar dit mag geen rem zetten op de renovatie van bestaande woningen ongeacht hun ligging.

Correcte info aan potentiële kopers van bestaande woningen kan een belangrijke aanmoediging betekenen. Immers, transparantie over de al dan niet penibele energieprestatie van een huis helpt om de investeringskost van een renovatie optimaal in te schatten. Zo kan vervangnieuwbouw beter overwogen worden.

Gezonde, slimme locaties

De locaties die vandaag de stempel 'slim' meekrijgen vallen grosso modo samen met de Vlaamse ruit tussen Gent, Antwerpen en Brussel en een reeks locaties die verbonden zijn aan collectieve vervoersknooppunten. VCB heeft die knooppunten aangeduid op een kaart met fijn stofconcentraties in Vlaanderen. Het zal niet verbazen dat de plaatsen met de hoogste concentraties van fijn stof momenteel als 'slim' gecatalogeerd staan. Het lijkt evenwel opportuun om o.a. gezondheid, stilte en groen eveneens op te nemen in de overweging om al dan niet verder te investeren in voorzieningen en infrastructuur in een regio met stijgende bevolking. Denk maar aan de gebieden in Vlaanderen die vragende partij zijn om missing links in het wegennet vervolledigd te zien.

Weloverwogen, planmatige verdichting vergt tijd en voorbereiding, niet het minst rond mobiliteit en groenvoorziening

Collectieve vervoersknooppunten versus concentratie fijn stof
Collectieve vervoersknooppunten versus concentratie fijn stof