Coronacrisis legt werkpunten bloot voor stedelijke woonomgeving
Vandaag zijn gezondheid en welzijn binnen je leefomgeving de voornaamste parameters
Mensen in stedelijke centra blijken hard getroffen door de coronamaatregelen. Een drukke leefomgeving ligt aan de basis. Die bemoeilijkt immers social distancing wanneer zij hun kot verlaten. Doorgaans wonen zij ook compact en vaak zonder terras of tuin. Dat maakt het voor veel stedelingen een must om geregeld een frisse neus te halen in de nabije omgeving. Maatregelen op korte termijn in centra om o.a. voetgangers en fietsers meer ruimte te bieden en op wat langere termijn een kwaliteitsvollere leefomgeving te verwezenlijken met meer groen en water, dienen soelaas te bieden om dergelijke crises het hoofd te bieden. Voorts doet dit nadenken over de eenzijdige insteek van o.a. de mobiscore waarbij enkel de locatie van een woning zaligmakend is. Terwijl gezinnen heel wat subjectieve criteria hanteren bij de keuze van een woonplaats. Het hoeft niet te verbazen dat zij daarbij in toenemende mate hun welzijn en gezondheid voor ogen hebben.
Het geheim van de Finnen
De Finnen zijn onlangs voor de derde keer als de gelukkigste ter wereld uit de bus gekomen. Vorige edities van dit rapport van de Verenigde Naties hadden al aangegeven dat Finland goed scoort op o.a. veiligheid, tijd doorbrengen in de natuur, een goed transportsysteem en een algemeen gevoel van vrijheid. Ook in Vlaanderen hechten burgers heel wat belang aan hun keuzevrijheid. Vooral als het gaat om belangrijke levenskeuzes zoals een woonplaats en een woontype. Met haar ruimtelijke plannen staat de Vlaamse overheid dan ook voor de grote uitdaging om stedelingen dezelfde voordelen te bieden als bewoners buiten de steden, die de huidige coronatijden vaak comfortabeler lijken door te maken. Inzetten op valabele alternatieven in onze stedelijke centra dient daarom prioritair te zijn bij het verder uitrollen van de bouwshift. Want het gaat er om meer gezinnen warm te maken voor de stedelijke leefomgeving. Doorgedreven maar onvoorbereide verdichting, lijkt geen goed recept te zijn.
Welke noden van gezinnen in centra en kernen urgent zijn, komen duidelijk naar voren in deze coronacrisis. De bouw toont al langer de weg met een resem innoverende voorbeelden en best practices.
De maatschappelijke noden die rijzen in deze barre coronatijden vergen een actualisering van het beleidsplan wonen Vlaanderen. Louter een bouwstop zonder valabele alternatieven in centra, biedt weinig slaagkansen,
zegt Marc Dillen van VCB.
Geen vergrijzing maar vergroening van centra
Op korte termijn hebben steden zoals Gent al maatregelen getroffen en de voetgangers en de fietsers meer plaats geboden in de publieke ruimte. Dat maakt het al een stuk eenvoudiger om de afstandsregels na te leven. Op wat langere termijn is er evenwel een grondige analyse nodig van de uiteenlopende omgevingsnoden en de ruimtelijke verrommeling in de Vlaamse centra. Vervolgens dienen lokale en Vlaamse overheden de nodige investeringstrajecten op te zetten. Zo spreekt ook het VN-rapport van het belang van groen in centra met als aanbeveling om verticale oplossingen te zoeken wanneer de nodige ruimte ontbreekt. Denk daarbij aan groene gevels en daken, terrastuinen maar ook in overleg met de bewoners het aanleggen van tuinstraten enz. Dit zorgt voor betere waterinsijpeling, minder hitte-eilandeffecten en een boost voor de biodiversiteit. Het gaat om natuurtechnische ingrepen in centra die de ruimtelijke plannen van de Vlaamse overheid overstijgen en die cruciaal zijn voor de leefomgeving van elk gezin dat in onze steden woont of er wil gaan wonen.
Het belang van meer groen werd onlangs bevestigd door de Brusselse bouwmeester. Die kwam tot de conclusie dat onze hoofdstad de afgelopen tien jaar vooral vergrijsd was in plaats van vergroend. Verdere verdichting deed niet minder dan 15 % van het groen verdwijnen in onze hoofdstad. Meer nood aan woningen, scholen en andere infrastructuur vormen er een spanningsveld met de nood aan meer ruimte en groen voor stedelingen. Ongeacht je woonplaats komen immers dezelfde criteria van inwoners boven water: veiligheid, privacy, tuin en/of terras, groene omgeving, luchtkwaliteit, betaalbaarheid, parkeergelegenheid enz. Dat lees je in detail in de laatste woonsurvey van de Vlaamse overheid. Immokantoren geven trouwens aan dat sommige kandidaat-kopers eveneens het gemiddelde aantal uren zon en het aantal onweers- en sneeuwdagen in een regio of gemeente nakijken.
Welzijn en gezondheid als parameters
De Vlaamse overheid heeft tools ontwikkeld om niet alleen de energieprestatie van je woning te beoordelen, maar ook de ligging ervan. Dat laatste biedt algemene inzage in een reeks voorzieningen die in een gemeente te vinden zijn. Verfijningen van die tool zijn trouwens nodig vooraleer kandidaat-kopers een volledig beeld krijgen van de voorzieningen rond een woning. Maar deze coronacrisis verduidelijkt het grote belang van belangrijke parameters zoals gezondheid en welzijn in de keuze van een woonplaats. Heel wat stedelingen met een tweede verblijf aan de kust of elders, willen immers maar al te graag in hun buitenverblijf vertoeven. Daarom lijkt het niet onzinnig om ook luchtkwaliteit, watergevoeligheid, de nabijheid van groen en natuur enz. meer gewicht toe te kennen in de criteria die vervat zitten in de tools die de overheid ter beschikking stelt. Het gaat immers om parameters die kandidaat-kopers helpen een weloverwogen keuze te maken.