Wie heeft oog voor woonwensen in Vlaanderen ?
"Appartement als opstap naar een vrijstaande woning"
Uit een recente enquête van Het Laatste Nieuws en Livios blijkt dat de meerderheid van de Vlamingen met (ver)bouwplannen, een vrijstaande woning in buitengebied ambieert. Het merendeel van degene die de keuze maken voor een flat, doet dit vooral uit pragmatische overwegingen als opstap naar hun ideale woonwens: een vrijstaande woning. De wensen van kandidaat-(ver)bouwers en de BRV-plannen van de Vlaamse regering lijken momenteel weinig verenigbaar.
Een betere luchtkwaliteit, minder energieverbruik en minder stilstaan in het verkeer. Dat zijn belangrijke doelstellingen die ook het beleidsplan ruimte Vlaanderen nastreeft. Een complete ommezwaai in ruimtelijke ordening lijkt evenwel een werk van lange adem, terwijl de publieke opinie nu oplossingen verwacht. Verdichtingsprojecten en verdere stadsvernieuwing zijn noodzakelijk om toekomstige gezinnen te huisvesten, maar het ritme van de afgeleverde projecten is een bepalende factor. Beperking van voorziene ruimte voor wonen zonder een versnelling in verdichtingsprojecten is nefast voor het aanbod en bijgevolg de nu al hoge vastgoedprijzen.
De bouwsector denkt en werkt mee aan nieuwigheden en technologische innovaties om de woonwensen van eenieder op een milieuvriendelijke manier in te vullen. Het is immers van belang een BRV richting 2050 in te vullen met inbegrip van aankomende innovaties en trends die zich nog zullen versterken. Voor de hand liggende voorbeelden zijn hernieuwbare energietechnieken, alternatieve mobiliteit en andere werkmethoden om woon-werkverkeer te verminderen.
Laaghangend fruit plukken in afwachting van Ruimte Vlaanderen 2.0
In afwachting dat de ruimtelijke planning in Vlaanderen zich in een definitieve plooi legt, kan vandaag al aanzienlijk werk gemaakt worden van de klimaatdoelstellingen. Aansluitend bij het objectief van de Vlaamse regering om tegen 2050 alle woningen in Vlaanderen energie-efficiënt te maken. Zo geven simulaties aan dat de installatie van een geothermische warmtepomp een jaarlijkse CO2-besparing kan inhouden die gelijk staat aan 20.000 km rijden met je wagen. Sterker nog, een woning die voldoet aan de huidige energie-eisen en beschikt over zonnepanelen, kan overtollige energie opslaan om 's nachts een elektrische wagen of fiets op te laden. De Vlaamse regering moedigt nu reeds elektrisch aangedreven vervoer aan en wenst tegen 2035 geen nieuwe wagens meer aangedreven door benzine of diesel. In eerste instantie Elektriciteit en in een latere fase waterstof moeten soelaas bieden. Zo zijn bussen op waterstof reeds in gebruik, maar personenwagens lijken nog niet haalbaar. Dit terwijl elektrische wagens nu al steeds vaker in het straatbeeld te zien zijn.
Daarnaast moet veeleer nagedacht worden over de locatie van tewerkstelling om files te vermijden: dicht bij collectieve vervoerspunten, lokale hubs of thuiswerk indien mogelijk, lijken zich op te dringen. In geen enkel ander Europees land stijgt het aantal treinpassagiers trouwens sterker. Mochten niet zozeer wooneenheden maar de tewerkstelling systematisch aangetrokken worden rond sterke collectieve vervoerspunten - zoals treinstations - dan zou dat een wezenlijk verschil kunnen betekenen voor fileleed.
Wensen en behoeften zijn niet eendimensionaal
De vele reacties na de publicatie van de woonenquête van HLN en Livios hebben nog maar eens aangetoond dat haar of zijn woning en woonplaats bij Vlamingen een tere plek zijn. Ruimte om te wonen, te werken en te leven is immers niet eendimensionaal. Die is allesbehalve statisch, maar net dynamisch, telkens aangepast aan een levensfase van een individu of van een gezin. Mensen veranderen vandaag vaker van job dan een aantal decennia geleden. Het spreekt voor zich dat de ene werkgever zich dicht bij je woonplaats kan bevinden, maar de volgende evenwel niet. Voorts lijkt vandaag de behoefte aan een woning dichter bij de grootouders sterk te leven bij jonge gezinnen. Van zodra kinderen wat ouder worden start ook vaak de zoektocht naar een grotere woning en/of een tuin. De woonsituatie verandert dan weer drastisch eens de kinderen het nest beginnen te verlaten.
Groen in de bouw in opmars
In de toekomst kunnen we - hopelijk - heel wat verwachten van de ambitieuze klimaatplannen van de steden in Vlaanderen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat 'groen in de bouw' stilaan van een niche uitgroeit tot een must voor elk stadsvernieuwingsproject. De leefbaarheid en de meerwaarde van die projecten zijn onlosmakelijk verbonden met de inpassing van groenelementen - zoals groene daken en gevels - en milieutechnische ingrepen. Wonen en werken in stedelijke centra met oog voor groen en water ervaren de bewoners immers niet alleen als een meerwaarde, maar ook als noodzaak om hitte-eilandeffecten en wateroverlast te vermijden. Bij grote projecten zijn bouwbedrijven bovendien reeds tijdens de ontwerpfase actief betrokken om de technische uitwerking van die groenelementen te waarborgen.
